Kết quả xây dựng văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) của UBND tỉnh

Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống VBQPPL của địa phương, trong quá trình thi hành Luật Ban hành VBQPPL; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành VBQPPL và các văn bản hướng dẫn thi hành của Trung ương và địa phương; các Sở, Ban, ngành, địa phương cơ bản tuân thủ đầy đủ quy định của Luật Ban hành VBQPPL; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành VBQPPL về trình tự, thủ tục ban hành VBQPPL, từ việc ban hành danh mục nghị quyết, quyết định quy định chi tiết luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội, lệnh, quyết định của Chủ tịch nước, Chương trình xây dựng VBQPPL hàng năm, đến việc tổ chức soạn thảo, lấy ý kiến của các Sở, ban, ngành liên quan, lấy ý kiến của đối tượng chịu sự tác động của văn bản. Hầu hết, các dự thảo VBQPPL đã được cơ quan Tư pháp thẩm định; được các Ban HĐND cùng cấp thẩm tra (đối với dự thảo Nghị quyết của HĐND), được các thành viên của UBND tham gia ý kiến và được Văn phòng UBND thẩm tra, rà soát trước khi trình UBND tỉnh. Cơ quan soạn thảo đã xem xét tiếp thu các ý kiến góp ý, thẩm định, thẩm tra để hoàn thiện dự thảo trình cơ quan có thẩm quyền ban hành theo quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, công tác xây dựng VBQPPL ở địa phương đã thu hút được sự tham gia đông đảo các tầng lớp nhân dân, bước đầu đã huy động được trí tuệ của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý trong công tác xây dựng VBQPPL của địa phương.

Công tác thẩm định VBQPPL đã được chú trọng, nâng cao về chất lượng, vị trí, vai trò thẩm định, góp ý của ngành Tư pháp được nâng cao, các báo cáo thẩm định được các cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản xem là kênh ý kiến quan trọng để xem xét, phê duyệt, Sở Tư pháp đã tiếp nhận 122/122 dự thảo văn bản QPPL yêu cầu thẩm định[1] (tăng 21%), tham gia góp ý 100 dự thảo văn bản QPPL (tăng 27% so với cùng kỳ năm 2020) đảm bảo thời gian và chất lượng góp ý; Phòng Tư pháp các huyện, thị xã, thành phố Huế tiếp nhận, thẩm định 40 văn bản QPPL.

Công tác xây dựng VBQPPL: tính đến hết ngày 31/11/2021, các Sở, ban, ngành đã tích cực hoàn thiện, tham mưu UBND trình HĐND tỉnh thông qua 32 Nghị quyết và 73 Quyết định của UBND tỉnh, trong đó có các nội dung văn bản liên quan đến quản lý hoạt động đầu tư kinh doanh nhằm tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp, quy định một số chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tỉnh Thừa Thiên Huế,… Tại cấp huyện, HĐND, UBND các huyện, thị xã, thành phố Huế ban hành 42 văn bản QPPL; các xã, phường, thị trấn ban hành 138 văn bản QPPL.

Các VBQPPL của HĐND, UBND tỉnh ban hành đã được gửi đến các cơ quan, tổ chức để thực hiện chức năng kiểm tra, giám sát, đăng tải và đưa tin theo quy định, chất lượng các văn bản ngày càng được nâng cao, đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất của văn bản với hệ thống pháp luật hiện hành. Các văn bản do UBND ban hành phù hợp với các VBQPPL của Trung ương và Nghị quyết của HĐND cùng cấp và tình hình kinh tế - xã hội của địa phương, phù hợp với đối tượng tác động của văn bản, vì vậy đa số văn bản sau khi ban hành mang tính khả thi cao và được các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn tuân thủ nghiêm túc.

Về lập đề nghị xây dựng VBQPPL: từ ngày 01/01/2021 đến ngày 30/11/2021, có 06 nghị quyết và 90 quyết định lập đề nghị trình cấp có thẩm quyền cho ý kiến theo đúng quy trình của Luật ban hành VBQPP và các Nghị định hướng dẫn.  

Đối với Nghị quyết và Quyết định QPPL thuộc thẩm quyền ban hành của HĐND và UBND tỉnh: Mặc dù hiện nay Luật ban hành VBQPP năm 2015 không quy định việc ban hành chương trình xây dựng VBQPPL hàng năm. Tuy nhiên, để chủ động trong công tác chỉ đạo, điều hành và tham mưu thực hiện, hàng năm HĐND, UBND tỉnh đều chỉ đạo các Sở, Ban, ngành rà soát các VBQPPL của cấp trên và căn cứ tình hình thực tiễn quản lý nhà nước của các cơ quan, đơn vị để lập và gửi Sở Tư pháp, Văn phòng UBND tỉnh thẩm định, thẩm tra đề nghị ban hành Nghị quyết, Quyết định QPPL, trình Trường trục HĐND, UBND tỉnh quyết định Chương trình ban hành VBQPPL hàng năm[2]. Các đề nghị xây dựng quyết định QPPL thuộc thẩm quyền ban hành của HĐND, UBND tỉnh đều nêu rõ tên gọi, sự cần thiết ban hành, đối tượng, phạm vi điều chỉnh, nội dung chính của quyết định, dự kiến thời gian ban hành, cơ quan chủ trì soạn thảo. Đối với quyết định quy định những vấn đề được giao quy định chi tiết, cơ quan đề xuất đã rà soát VBQPPL do cơ quan nhà nước trung ương và nghị quyết của HĐND cùng cấp để xác định rõ nội dung, phạm vi giao quy định cụ thể. Ngoài ra, UBND tỉnh đã chỉ đạo các Sở, ban, ngành chủ động, thường xuyên rà soát các VBQPPL của cấp trên để kịp tham mưu ban hành văn bản quy định chi tiết và tổng hợp các khó khăn, vướng mắc, bật cập tham mưu UBND tỉnh kiến nghị cơ quan cấp trên sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc ban hành mới cho phù hợp.

Đánh giá chung

Quá trình triển khai thi hành Luật Ban hành VBQPPL, UBND tỉnh luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh; sự quan tâm hướng dẫn, chỉ đạo, phối hợp của Bộ Tư pháp và các đơn vị thuộc Bộ; sự phối hợp chặt chẽ của Mặt trận, đoàn thể các cấp trong toàn hệ thống chính trị; sự nỗ lực của công chức làm công tác xây dựng pháp luật từ tỉnh đến cơ sở, trong đó có sự đóng góp quan trọng của ngành Tư pháp với tư cách là cơ quan tham mưu giúp chính quyền trong việc triển khai thi hành Luật Ban hành VBQPPL và các văn bản hướng dẫn thi hành. Cơ quan Tư pháp các cấp đã thực hiện tốt nhiệm vụ tham mưu giúp UBND cùng cấp chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc triển khai thi hành Luật trên địa bàn, nhất là nhiệm vụ soạn thảo, góp ý, thẩm định các dự thảo VBQPPL của HĐND, UBND đảm bảo đúng quy trình, thủ tục; thường xuyên kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa VBQPPL do địa phương ban hành để kịp thời tham mưu sửa đổi, bổ sung, ban hành mới cho phù hợp với hệ thống pháp luật hiện hành và thực tiễn của địa phương.

Mặt trận và các đoàn thể đã phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội, nhất là trong việc nghiên cứu, đánh giá nhu cầu, hoạch định chính sách, hoàn thiện hệ thống pháp luật ở địa phương, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước bằng pháp luật. Các Sở, Ban, ngành, địa phương đã có sự phối hợp chặt chẽ trong việc tham mưu UBND ban hành hoặc trình HĐND tỉnh ban hành các VBQPPL tuân thủ nghiêm túc quy định của Luật Ban hành VBQPPL. Bên cạnh đó, quá trình xây dựng, ban hành VBQPPL đã nhận được sự quan tâm, góp ý của các đối tượng chịu sự tác động của văn bản; ý kiến của các chuyên gia, luật gia đảm bảo VBQPPL phù hợp với thực tiễn, có tính khả thi cao. Do đó, các văn bản do UBND ban hành phù hợp với các VBQPPL của Trung ương và Nghị quyết của HĐND cùng cấp và tình hình kinh tế - xã hội của địa phương, phù hợp với đối tượng tác động của văn bản, vì vậy văn bản sau khi ban hành mang tính khả thi cao.

Khó khăn, hạn chế

- Một số cơ quan vẫn chưa thực sự chủ động trong việc lập đề nghị xây dựng các dự thảo văn bản QPPL, có một số dự thảo đến gần kỳ họp, phiên họp của HĐND mới đề nghị bổ sung.

- Đội ngũ người làm công tác pháp chế tại các cơ quan chuyên môn thường xuyên thay đổi do đó chưa đáp ứng yêu cầu trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn được giao. Một số các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh chưa tận dụng tối đa nguồn lực của công chức pháp chế, do vậy chất lượng tham mưu soạn thảo, ban hành một số VBQPPL của UBND tỉnh còn hạn chế, chất lượng chưa cao.

Một số kiến nghị, đề xuất

Từ thực tế nêu trên, để hoạt động xây dựng và ban hành VBQPPL của UBND tỉnh trong năm 2022 và những năm tiếp theo được đảm bảo hiệu quả, tăng cường về chất lượng, tạo tính đồng bộ, thống nhất của hoạt động xây dựng và ban hành VBQPPL, tính khả thi của VBQPPL sau khi ban hành, UBND tỉnh đề ra một số giải pháp và kiến nghị một số nội dung, cụ thể như sau:

Giải pháp

- Giao trách nhiệm Văn phòng UBND tỉnh phối hợp với Sở Tư pháp đôn đốc, nhắc nhở, đẩy mạnh tiến độ và chất lượng công tác tham mưu, rà soát, xây dựng và ban hành VBQPPL trên địa bàn tỉnh; yêu cầu các Sở, Ban, ngành của tỉnh, UBND cấp huyện triển khai nghiêm túc, có hiệu quả các nhiệm vụ, kế hoạch của UBND tỉnh đã ban hành liên quan đến công tác xây dựng và ban hành VBQPPL nhằm đảm bảo công tác xây dựng và ban hành VBQPPL trong năm 2022 được thực hiện đảm bảo đúng quy định của Luật ban hành VBQPPL; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật ban hành VBQPPL và các văn bản hướng dẫn thi hành.

- Yêu cầu Thủ trưởng các Sở, ban, ngành, Chủ tịch UBND cấp huyện trực tiếp chỉ đạo thường xuyên thực hiện rà soát, hệ thống hóa VB QPPL để bãi bỏ những văn bản trái pháp luật, mâu thuẫn, chồng chéo hoặc không còn phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương cũng như phát hiện nội dung trái pháp luật để kịp thời tham mưu UBND tỉnh ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ hoặc ban hành văn bản mới đảm bảo tính thống nhật trong hệ thống pháp luật.

- Ưu tiên tăng cường nguồn nhân lực, kinh phí cho công tác xây dựng và hoàn thiện hệ thống VBQPPL góp phần nâng cao hiệu quả và chất lượng hoạt động tham mưu xây dựng và ban hành VB QPPL của tỉnh.

- Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, Chủ tịch UBND cấp huyện cần quan tâm, chủ động xây dựng và bố trí nhân lực có chất lượng; xây dựng dự toán nguồn kinh phí đảm bảo cho công tác xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật theo quy định hiện hành để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao.

 Kiến nghị

- Đề nghị HĐND tỉnh thường xuyên giám sát việc ban hành và tổ chức thực hiện các VBQPPL của UBND tỉnh, kịp thời phát hiện các quy định trái pháp luật, chồng chéo, thiếu tính khả thi, các quy định không còn phù hợp với tình hình phát triển kinh tế, xã hội của địa phương từ đó kịp thời sửa đổi, bổ sung, ban hành văn bản thay thế hoặc bãi bỏ cho phù hợp.

- Kiến nghị Bộ Tư pháp: quan tâm đến các điều kiện đảm bảo thi hành của công tác xây dựng, soạn thảo, thẩm định, rà soát văn bản, cụ thể: Cơ chế thu hút công chức giỏi am hiểu chuyên sâu trong lĩnh vực văn bản tham gia vào công tác rà soát văn bản; đảm bảo kinh phí cho cán bộ làm công tác pháp chế, công tác xây dựng, soạn thảo, thẩm định rà soát văn bản ở cơ quan Tư pháp các cấp và cơ quan chuyên môn, nhằm thu hút các công chức có chuyên môn cao, kiến thức sâu về lĩnh vực này. Đổi mới cách thức và nâng cao nội dung về đào tạo, hướng dẫn nghiệp vụ cho công chức làm công tác xây dựng, soạn thảo, thẩm định, kiểm tra, rà soát văn bản. Nội dung tập huấn cần được xây dựng dựa trên việc khảo sát về nhu cầu, tháo gỡ khó khăn về chuyên môn, bồi dưỡng những kỹ năng còn yếu của đội ngũ công chức làm công tác này.

Sớm xem xét tham mưu việc sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế Nghị định số 55/2011/NĐ-CP ngày 7 tháng 4 năm 2011 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy của tổ chức pháp chế.