Thứ nhất về lập đề nghị xây dựng văn bản quy phạm pháp luật

Mặc dù hiện nay Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (năm 2015) không quy định việc ban hành chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật hàng năm. Tuy nhiên, để chủ động trong công tác chỉ đạo, điều hành và tham mưu thực hiện, đầu năm HĐND, UBND tỉnh đều chỉ đạo các sở, ban, ngành rà soát các văn bản quy phạm pháp luật của cấp trên và căn cứ tình hình thực tiễn quản lý nhà nước của các cơ quan, đơn vị để lập và gửi Sở Tư pháp, Văn phòng UBND tỉnh thẩm định, thẩm tra đề nghị ban hành Nghị quyết, Quyết định quy phạm pháp luật, trình Trường trực HĐND, UBND tỉnh quyết định ban hành Chương trình ban hành văn bản quy phạm pháp luật hàng năm[1]. Các đề nghị xây dựng Nghị quyết, Quyết định quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền ban hành của HĐND, UBND tỉnh đều nêu rõ tên gọi, sự cần thiết ban hành, đối tượng, phạm vi điều chỉnh, nội dung chính của quyết định, dự kiến thời gian ban hành, cơ quan chủ trì soạn thảo. Đối với quyết định quy định những vấn đề được giao quy định chi tiết, cơ quan đề xuất đã rà soát văn bản quy phạm pháp luật do cơ quan nhà nước trung ương và nghị quyết của HĐND cùng cấp để xác định rõ nội dung, phạm vi giao quy định cụ thể. Ngoài ra, UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở, ban, ngành chủ động, thường xuyên rà soát các văn bản quy phạm pháp luật của cấp trên để kịp tham mưu ban hành văn bản quy định chi tiết và tổng hợp các khó khăn, vướng mắc, bật cập tham mưu UBND tỉnh kiến nghị cơ quan cấp trên sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc ban hành mới cho phù hợp.

Từ ngày 01/01/2022 đến 25/5/2022, 100% văn bản quy phạm pháp luật đều được tiến hành lập đề nghị trình cơ quan có thẩm quyền. Trong đó, có 11/11 dự thảo đề nghị xây dựng nghị quyết của HĐND tỉnh theo đúng quy trình của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật ngày 22 tháng 6 năm 2015, Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật ngày 18 tháng 6 năm 2020, Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14 tháng 5 năm 2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Nghị định số 154/2020/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 34/2016/NĐ-CP ngày 14 tháng 5 năm 2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Thứ hai về xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật

Từ ngày 01/01/2022 đến ngày 15/05/2022, UBND tỉnh đã ban hành 23 Quyết định, tham mưu trình HĐND tỉnh thông qua 03 Nghị quyết. Đối với công tác thẩm định văn bản quy phạm pháp luật, Sở Tư pháp đã tiếp nhận và thẩm định 38 dự thảo văn bản quy phạm pháp luật; tham gia góp ý 43 dự thảo văn bản quy phạm pháp luật do các cơ quan trên địa bàn tỉnh trưng cầu ý kiến.

Thứ ba về công tác rà soát, kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật

- Công tác rà soát văn bản quy phạm pháp luật: Ban hành Quyết định công bố Danh mục văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực, ngưng hiệu lực toàn bộ thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2021 gồm 72 văn bản (22 Nghị quyết, 50 Quyết định) và Danh mục văn bản quy phạm pháp luật hết hiệu lực, ngưng hiệu lực một phần thuộc lĩnh vực quản lý Nhà nước của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế năm 2021 gồm 70 văn bản (13 Nghị quyết và 57 Quyết định)[2].

Thực hiện rà soát theo chuyên đề, lĩnh vực, địa bàn: Báo cáo kết quả rà soát, tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật do HĐND, UBND tỉnh ban hành có liên quan đến lĩnh vực thanh tra; giao thông vận tải; định danh và xác thực điện tử; báo cáo rà soát, đề xuất hoàn thiện chính sách pháp luật và các lĩnh vực khác do cơ quan Trung ương yêu cầu.

Thực hiện rà soát các văn bản quy phạm pháp luật do HĐND, UBND tỉnh ban hành để tiến hành sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ 19 văn bản.

- Công tác kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật; Thực hiện nhiệm vụ giúp UBND tỉnh về việc tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền, Sở Tư pháp đã thực hiện tự kiểm tra 23/23 văn bản quy phạm pháp luật do UBND tỉnh ban hành.

Thực hiện kiểm tra 06 văn bản quy phạm pháp luật do UBND các huyện, thị xã và thành phố Huế gửi đến.

Qua tự kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật của Ủy ban nhân dân tỉnh và kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật của cấp huyện không phát hiện văn bản quy phạm pháp luật nào có nội dung trái pháp luật.

Thứ tư về đánh giá việc cải thiện chất lượng các quy định của pháp luật

Nhìn chung, trong quá trình xây dựng các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, các cơ quan, đơn vị, địa phương đã chủ động, phát huy tốt chức năng, nhiệm vụ và trách nhiệm của mình trong việc tuân thủ đúng quy trình, quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (năm 2015), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (năm 2020), Nghị định số 34/2016/NĐ-CP, Nghị định số 154/2020/NĐ-CP; tuân thủ kỷ luật, kỷ cương hành chính, bảo đảm thực hiện đúng tiến độ, chương trình, thời gian phân công xây dựng, ban hành Nghị quyết, Quyết định của HĐND, UBND, nhất là các văn bản quy phạm pháp luật giao địa phương quy định chi tiết; tham vấn ý kiến, nhất là ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, người làm công tác thực tiễn, đối tượng chịu tác động; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Đảng, HĐND và các cơ quan liên quan khác; tăng cường sự phản biện xã hội của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức thành viên của Mặt trận, tăng cường công tác truyền thông để kịp thời thông tin chính sách, nhằm nâng cao chất lượng của các văn bản cũng như sự đồng thuận của xã hội trong xây dựng, ban hành chính sách, pháp luật. Nội dung của các văn bản đều đảm bảo tính hợp hiến, hợp pháp, tính thống nhất trong hệ thống pháp luật. Nhiều văn bản có tính khả thi cao và thuận lợi khi triển khai thực hiện đã điều chỉnh cơ bản các mặt của đời sống chính trị, kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng của địa phương, tạo hành lang pháp lý quan trọng trong việc bảo đảm hoạt động hiệu quả của bộ máy nhà nước, góp phần bảo vệ quyền lợi của nhà nước, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân; tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc thực hiện Chỉ số cải thiện chất lượng các quy định của pháp luật 6 tháng đầu năm 2022 vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Một số trường hợp, chất lượng lập đề nghị, tài liệu gửi thẩm định chưa bảo đảm; hồ sơ chưa đầy đủ, trình tự thủ tục chưa thực hiện theo đúng theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Việc tổ chức nghiên cứu và tham gia góp ý đối với dự thảo văn bản quy phạm pháp luật còn hạn chế, đa phần các cơ quan đều nhất trí với nội dung dự thảo văn bản.

Sự phối hợp giữa cơ quan chuyên môn với tổ chức pháp chế trong công tác rà soát văn bản còn thiếu chặt chẽ, chưa kịp thời, ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng rà soát văn bản quy phạm pháp luật.

Nguyên nhân: Đội ngũ người làm công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật tại các cơ quan chuyên môn thường xuyên thay đổi, dẫn đến chưa kịp thời tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ, do đó còn bị động trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động của công tác pháp chế; còn nhiều công chức pháp chế chưa đáp ứng yêu cầu trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn được giao.

Để hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh trong thời gian đến đạt hiệu quả, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hoạt động xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tính khả thi của văn bản quy phạm pháp luật sau khi ban hành, kiến nghị với Bộ Tư pháp đổi mới cách thức và nâng cao nội dung về hướng dẫn nghiệp vụ cho công chức làm công tác văn bản. Nội dung tập huấn cần được xây dựng dựa trên việc khảo sát về nhu cầu, tháo gỡ khó khăn về chuyên môn, bồi dưỡng những kỹ năng còn yếu của đội ngũ công chức làm công tác văn bản nhất là nghiệp vụ về đánh giá về thủ tục hành chính và tác động chính sách trong văn bản. Bộ Tư pháp sớm tham mưu ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế văn bản quy định mức chi cho công tác xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm bố trí đảm bảo kinh phí cho công tác xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của công tác này trong tình hình mới.

Đối với HĐND tỉnh: Kiến nghị thường xuyên giám sát việc ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật của UBND tỉnh, kịp thời phát hiện các quy định trái pháp luật, chồng chéo, thiếu tính khả thi, các quy định không còn phù hợp với tình hình phát triển kinh tế, xã hội của địa phương từ đó kịp thời sửa đổi, bổ sung, ban hành văn bản thay thế hoặc bãi bỏ cho phù hợp.