Một buổi chiều đầu đông, xóm nhỏ vốn yên tĩnh nay lại trở nên rộn ràng khác ngày bình thường. Một vài người tò mò ngó nghiêng xem thử có chuyện gì mà náo nhiệt thế, thì ra là các ông các bác vừa mới tham dự hội nghị ở Ủy ban nhân dân xã về, họ vừa đi vừa thảo luận rôm rả về những điều mới được nghe.

Loáng thoáng thấy có ai đó nhắc đến nào là quyền sử dụng đất, nào là đấu giá quyền sử dụng đất, bà Lâm vội vàng bỏ dở bó rau đang nhặt nửa chừng để chạy ra nghe ngóng. Vừa tới cổng thì bà gặp ngay bà Thanh – Bí thư tổ dân phố, trên tay bà Thanh còn cầm theo nào sổ, nào bút viết, ý chừng như vừa dự một hội nghị quan trọng lắm.

Thấy bà Lâm từ trong nhà đi ra, bà Thanh ngạc nhiên hỏi:

- Bà Lâm hôm nay sao không tham dự hội nghị của phường thế?

Bà Lâm vừa cười vừa xoa vội bàn tay vào vạt áo trả lời:

- Khổ lắm cơ, hôm nay mấy đứa nhỏ tự nhiên lại được nghỉ học, thế là bố mẹ chúng nó đưa hết cả về đây, cả ngày nay tôi phải ở nhà trông chừng tụi nó chứ có đi đâu được đâu. Thế bà mới đi hội nghị gì đấy?

- À, hôm nay phường có các cán bộ ở tỉnh về truyền thông dự thảo Luật Đất đai sửa đổi và đồng thời lấy ý kiến của người dân luôn đấy

- Lần đầu tiên tôi nghe đấy bà ơi – bà Lâm ngạc nhiên.

- À, thì tôi cũng mới được biết ấy, hội nghị này là thực hiện Đề án “Tổ chức truyền thông chính sách có tác động lớn đến xã hội trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật giai đoạn 2022 - 2027” được phê duyệt kèm theo Quyết định số 407/QĐ-TTg ngày 30/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Đây là một Đề án nhằm cung cấp thông tin chính sách, pháp luật đến người dân, doanh nghiệp; tăng cường trách nhiệm tiếp thu, giải trình; qua đó, góp phần nâng cao chất lượng của chính sách, thể chế, tính khả thi của văn bản quy phạm pháp luật cũng như ý thức tôn trọng, tuân theo pháp luật của người dân, doanh nghiệp, đáp ứng mục tiêu pháp triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh trên địa bàn tỉnh trong tình hình mới hiện nay.

- Hay quá nhỉ? Thế lúc nãy tôi nghe các ông các bà thảo luận cái gì đấy mà liên quan tới cho thuê đất với cả đấu giá quyền sử dụng đất phải không?

- Đúng rồi, đây là một trong nhiều điểm mới của dự thảo Luật nên chúng tôi đang bàn bạc, trao đổi để góp ý đấy. Tôi rất quan tâm về nội dung tại Điều 152 dự thảo Luật Đất đai sửa đổi – bản lấy ý kiến Nhân dân – quy định về điều kiện để Nhà nước giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất. Tôi được biết là quy định về các trường hợp giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án sử dụng đất tại dự thảo lần này rất phù hợp với chủ trương tại Nghị quyết 18-NQ/TW, hài hòa lợi ích của Nhà nước và các tổ chức kinh tế, người dân.

- Vậy quy định cụ thể nó là như thế nào vậy bà?

- À, cụ thể thì quy định mới như sau:

“Nhà nước giao đất, cho thuê đất không đấu giá quyền sử dụng đất, không đấu thầu dự án có sử dụng đất đối với các trường hợp sau:

1. Các trường hợp giao đất không thu tiền sử dụng đất quy định tại Điều 127 127 của Luật này;

2. Các trường hợp giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất phải đáp ứng tiêu chí, điều kiện sau đây:

a) Giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất quy định tại Điều 152 của Luật này mà chỉ có 01 đối tượng đề nghị được giao đất, thuê đất;

b) Sử dụng đất thực hiện dự án khai thác khoáng sản;

c) Giao đất ở cho cán bộ, công chức, viên chức, sỹ quan tại ngũ, quân nhân chuyên nghiệp chuyển nơi công tác sang tỉnh khác theo quyết định điều động của cơ quan có thẩm quyền mà chưa được giao đất ở, nhà ở; xây dựng nhà ở cho người lao động tại các khu công nghiệp, nhà ở xã hội và nhà ở công vụ;

d) Giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân thường trú tại xã mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở;

đ) Giao đất ở cho hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu thường trú tại thị trấn thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn mà không có đất ở và chưa được Nhà nước giao đất ở;

e) Cho thuê đất làm mặt bằng sản xuất, kinh doanh đối với người được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm nhưng phải di dời ra khỏi vị trí cũ do ô nhiễm môi trường theo quy định của pháp luật; hỗ trợ cho thuê đất để tiếp tục sản xuất kinh doanh đối với trường hợp thu hồi đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp của người đang sử dụng;

g) Cho thuê đất đối với hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu tiếp tục sử dụng đất nông nghiệp vượt hạn mức được giao quy định tại Điều 170 của Luật này;

h) Cho thuê đất đối với đơn vị sự nghiệp công lập đã tự chủ về tài chính;

i) Cho thuê đất đối với tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao sử dụng đất để xây dựng trụ sở làm việc;

k) Cho thuê đất đối với đơn vị vũ trang nhân dân sử dụng đất để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối hoặc sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối kết hợp với nhiệm vụ quốc phòng, an ninh;

l) Giao đất, cho thuê đất cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài do được bồi thường bằng đất theo quy định của Luật này và quy định của các pháp luật khác có liên quan, do được hỗ trợ tái định cư theo quy định của Luật này;

m) Giao đất, cho thuê đất cho tổ chức kinh tế bị thu hồi đất sản xuất kinh doanh theo quy định tại Điều 77 và Điều 78 của Luật này mà tại thời điểm thu hồi đất còn thời hạn sử dụng đất và tổ chức có nhu cầu sử dụng đất tại vị trí khác để tiếp tục sản xuất, kinh doanh;

n) Giao đất, cho thuê đất đối với các thửa đất nhỏ hẹp, nằm xen kẹt theo quy định của Chính phủ.

o) Cho thuê đất để xây dựng công trình ngầm có mục đích kinh doanh.

p) Giao đất, cho thuê đất theo quyết định giải quyết tranh chấp, khiếu nại về đất đai của cơ quan có thẩm quyền đã có hiệu lực thi hành.

q) Các trường hợp đặc biệt về ưu đãi đầu tư và một số chính sách xã hội đặc thù khác do Thủ tướng Chính phủ quyết định.

3. Người sử dụng đất chuyển mục đích sử dụng đất thuộc quy định tại Điều 121 của Luật này.”

- Ngoài ra – bà Thanh tiếp lời - tại Khoản 1 Điều 126 dự thảo Luật Đất đai sửa đổi – bản lấy ý kiến người dân có quy định các trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, gồm:

a) Đất do Nhà nước thu hồi để thực hiện dự án để thực hiện dự án đô thị, dự án khu dân cư nông thôn, dự án xây dựng nhà ở thương mại.

Giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đô thị, dự án khu dân cư nông thôn, dự án xây dựng nhà ở thương mại;

Sử dụng đất nông nghiệp, sử dụng đất phi nông nghiệp không phải là đất ở để thực hiện dự án đô thị, dự án khu dân cư nông thôn, dự án xây dựng nhà ở thương mại;

b) Sử dụng quỹ đất do Nhà nước quản lý, quỹ đất được tạo lập từ dự án tạo quỹ đất do Nhà nước đầu tư, quỹ đất do Nhà nước thu hồi khi sắp xếp lại, xử lý trụ sở làm việc, cơ sở hoạt động sự nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh mà tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước để thực hiện dự án sử dụng đất vào mục đích cơ sở sản xuất phi nông nghiệp, thương mại, dịch vụ;

c) Cá nhân được giao đất ở mà không thuộc trường hợp giao đất tái định cư, giao đất ở cho đối tượng là người có công.

Vậy đất để thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất có cần đáp ứng yêu cầu nào không bà? – bà Lâm thắc mắc.

- Theo Khoản 2 Điều 126 dự thảo quy định đất để thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất phải đảm bảo các điều kiện sau đây:

“a) Có trong kế hoạch sử dụng đất cấp huyện đã được phê duyệt;

d) Phải có quy hoạch chi tiết 1/500 được cơ quan có thẩm quyền lựa chọn;

đ) Đất đã được bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hoặc không phải bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.”

Nghe bà Thanh nói xong, bà Lâm thở dài tiếc nuối:

- Tiếc quá, tôi không tham gia được hội nghị này, tôi cũng muốn đóng góp ý kiến để xây dựng dự thảo Luật.

- Vậy để tôi cho bà mượn cuốn tài liệu này nhé, bà cứ nghiên cứu, gửi ý kiến tham gia về UBND phường, chưa muộn đâu.

- Ồ cám ơn bà nhé – bà Lâm vui vẻ - vậy là cả hai bà cùng cười vang!