Một buổi sáng, anh Q bước vào phòng tắm thì phát hiện ra bố của anh đang nằm ngã trong phòng đó. Anh nhanh chóng gọi cấp cứu, đưa bố anh vào bệnh viện nhưng ông Q không qua khỏi, ông đã mất trên đường đến bệnh viện. Bà B và hai người con quá đau xót, cả bà con thân thích và láng giềng đều thương cho ông P, một người hiền lành, tốt bụng là ra đi đột ngột như vậy. Từ khi ông P mất, bà B buồn thương chồng nên cũng ít nói hơn, giờ đây bà bắt đầu siêng đi chùa để cầu nguyện cho chồng được siêu thoát và con cái được bình an. Đến chốn linh thiêng, yên tĩnh bà thấy lòng nhẹ nhàng hơn.
Anh Q và chị S rồi cũng đến tuổi dựng vợ, gã chồng. Anh Q lấy vợ và ở chung với bà B. Lúc nào bà B cũng hối thúc con gái lấy chồng để bà có nhắm mắt bà cũng yên tâm. Mong ước của bà là được nhìn thấy 2 con được “yên bề gia thất” và tìm thấy hạnh phúc của mình. Một thời gian sau, chị S cũng lấy chồng, chồng chị cũng ở gần nhà mẹ, nên chị S thường xuyên qua về thăm mẹ. Không lâu sau bà B đổ bệnh và quan đời. Hai anh em cố gắng để lo đám tang cho mẹ một cách chu toàn.
Thời gian trôi đi cũng nhanh, con đường nhà anh Q đang ở trở nên phát triển và giá đất tăng đột biến. Cũng chính vì thế vợ của anh Q cũng nảy tính tham lam, bàn chuyện với anh Q sẽ bán bớt diện tích đất bố mẹ để lại, kiếm tiền kinh doanh. Trong lúc này, người em gái đang gặp khó khăn bên gia đình chồng, em trai chồng cưới vợ nên việc ở chung trở nên bất tiện, chật chội. Người em gái nói với anh trai chia cho cô một ít diện tích đất của bố mẹ để hai vợ chồng cô xây nhà ra riêng, giờ giá đất tăng cao quá vợ chồng cô không đủ tiền vừa mua đất và xây nhà được. Người anh nói với em gái để anh về bàn với vợ anh xem thế nào. Anh Q về bàn với vợ thì vợ anh không đồng ý, nói với anh rằng em gái đã đi lấy chồng nên không còn quyền để hưởng tài sản của bố mẹ để lại. Đất này bố mẹ để lại cho anh, vợ anh nói vợ anh cũng đã làm tròn bổ phận của con dâu, luôn chăm sóc mẹ chồng, nên chị cũng có quyền được hưởng tài sản này, yêu cầu anh không được chia cho em gái, đề bán lấy tiền kinh doanh và còn nuôi con. Nếu anh không làm theo ý của vợ, vợ anh sẽ ly hôn anh ngay lập tức. Nghe vợ nói vậy anh cũng lo sợ, anh không biết phải làm như thế nào, em của anh hiện giờ cũng khó khăn, anh lại sợ vợ sẽ ly hôn với anh thật, anh nghĩ rằng sẽ tìm cách để nói chuyện với em gái.
Mấy tuần sau, vợ chồng người em gái qua nhà để bàn chuyện với vợ chồng anh trai về mảnh đất. Anh trai nói với em gái là tài sản của bố mẹ để lại cho anh là con trai, em là con gái đi lấy chồng nên không có quyền được hưởng. Em gái nghe anh nói vậy tưởng chừng không tin nổi đó là anh trai của mình, người anh mà cô luôn thương yêu và kính trọng. Chị dâu cũng xen vào lời anh trai nói cô là con gái đi lấy chồng phải ở bên nhà chồng, không được ở đây. Cô cố nén nhịn để không phải khóc, cô ứ nghẹn cả họng cảm thấy không nói nên lời. Cô cố gắng lắm mới nói được tài sản của bố mẹ để lại là tài chung của anh và em, đáng lẽ ra phải chia đều nhưng em chỉ xin anh chị cho em một mảnh đất nhỏ để vợ chồng em xây nhà, tại sao anh chị lại đối xử tệ với vợ chồng em như vậy. Hai bên bắt đầu nói to tiếng, anh Q và vợ cũng tức giận, la mắng vợ chồng em gái. Anh Q nói rằng thời hạn chia di sản thừa kế đã hết vì bố mất cách đây đã 09 năm, mẹ mất cách đây đã 04 năm, em không thể đòi phân chia di sản thừa kế được nữa. Em gái càng thêm tức giận và đã điện thoại nhờ chị K, là hòa giải viên của thôn, chị K là người hiểu biết về pháp luật, cô sẽ hỏi cho rõ mọi điều và nhờ chị giúp đỡ, giải thích cho hai anh em. Nghe tin, chị K chạy đến nhà anh Q ngay, chị khuyên hai anh em bớt nóng giận, mọi chuyện từ từ, bình bĩnh để giải quyết. Anh em ruột thịt với nhau, đừng nên vì một chút tài sản mà đánh mất đi tình cảm. Nhà chỉ có hai anh em, lúc nào cũng thương yêu nhau, sao giờ lại xảy ra cớ sự như vậy, vì một mảnh đất mà chia cắt tình cảm không đáng chút nào. Về thời hiệu thừa kế Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định:
“1. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:
a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật Dân sự;
b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản 1 nêu trên.
2. Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.
3. Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.”
Vì vậy, Thời hiệu chia di sản thừa kế vẫn còn, 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế là kể từ thời điểm bố mẹ mất. Trong trường hợp này, S có quyền yêu cầu chia di sản thừa kế, vì bố mẹ chết không để lại di chúc nên sẽ chia thừa kế theo pháp luật, hai anh em đều thuộc hàng thừa kế thứ nhất và mỗi người được hưởng phần di sản ngang nhau. Có nghĩa là di sản của bố mẹ để lại sẽ được chia đều cho hai anh em. Ở đây, em gái chỉ muốn một mảnh đất để làm nhà, cũng do hoàn cảnh nhà chồng chật hẹp, hai anh em nên thống nhất để tự phân chia. Phần của anh trai vẫn còn nhiều, em gái có tranh giành gì đâu. Anh em ở gần nhau có gì qua lại, đỡ đần, gặp nhau quá là vui mà. Nghe chị K nói, anh Q thấy mình tham lam quá, vợ của anh cũng cảm thấy xấu hổ về những câu nói của mình. Anh lúc nào cũng thương em gái tại sao lại có lúc nông nổi, không suy nghĩ thấu đáo được mọi chuyện, khiến cho em gái phải tổn thương và đau lòng. Hai vợ chồng anh Q xin lỗi vợ chồng em gái, gật đầu đồng ý để vợ chồng em được xây nhà trong đất của bố mẹ để lại. Em gái ôm chầm lấy anh trai, cảm ơn anh và rất hạnh phúc vì cả gia đình lại được sum vầy, vui vẻ bên nhau.
8. Ông Quân có 02 người con, một trai và một gái, ông chết cách đây đã 9 năm và để lại di sản thừa kế số tiền 500 triệu đồng và diện tích đất 200m2 tại phường A, thành phố H. Phần di sản thừa kế này người anh trai đang quản lý. Đến nay, người em gái muốn yêu cầu để chia di sản thừa kế, nhưng người anh trai không đồng ý vì cho rằng thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế đã hết, người con gái không đồng ý, nên hai anh em to tiếng cãi vã gây mâu thuẫn. Hòa giải viên trong trường hợp này thực hiện hòa giải như thế nào?
Như vậy, Hòa giải viên cần căn cứ vào Điều 623 Bộ luật Dân sự năm 2015 để giải thích cho hai an hem hiểu rõ quy định về thời hiệu thừa kế, thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế (kể từ thời điểm người để lại di sản chết). Do ông Quân chết cách đây 09 năm nên thời hiệu yêu cầu chia di sản thừa kế vẫn còn.