Hội thi được tổ chức nhằm góp phần nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vị trí, vai trò và ý nghĩa của công tác hòa giải ở cơ sở; truyền thông, phổ biến đến đông đảo cán bộ, Nhân dân các quy định của pháp luật liên quan trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ, đời sống hàng ngày của người dân; tạo diễn đàn giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao kiến thức pháp luật, kỹ năng hòa giải cho hòa giải viên; biểu dương và tôn vinh những điển hình xuất sắc trong công tác hòa giải ở cơ sở trên cả nước, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác này; đồng thời là hoạt động thiết thực hưởng ứng Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2023.

Theo đó đối tượng tham gia Hội thi là hòa giải viên được công nhận theo quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở đã đạt giải cao tại Hội thi Hòa giải viên giỏi của địa phương hoặc hòa giải viên xuất sắc, tiêu biểu của địa phương được lựa chọn đại diện cho tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tham dự Hội thi toàn quốc.

Nội dung thi gồm các kỹ năng hòa giải của hòa giải viên; pháp luật về hòa giải ở cơ sở; quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân theo Hiến pháp năm 2013; quy định pháp luật trong một số lĩnh vực liên quan đến công tác hòa giải ở cơ sở, như: dân sự, hôn nhân và gia đình, đất đai, nhà ở, bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình, bảo vệ môi trường, phòng chống tham nhũng, tiêu cực…

Hội thi dự kiến tổ chức gồm 02 vòng thi: Vòng thi khu vực và Vòng thi toàn quốc. Vòng thi khu vực được tổ chức theo 03 khu vực: Khu vực I (gồm 25 đội) tổ chức thi tại thành phố Hải Phòng; khu vực II (gồm 18 đội) tổ chức thi tại tỉnh Khánh Hòa; khu vực III (gồm 20 đội) tổ chức thi tại tỉnh Tây Ninh. Kết thúc Vòng thi khu vực, Ban Tổ chức Hội thi sẽ chọn tổng số 15 đội tham dự Vòng thi toàn quốc. Địa điểm tổ chức thi tại Thành phố Hà Nội.

Hình thức thi: Tổ chức thi tập thể theo đội dưới hình thức sân khấu hóa. Mỗi đội thi tham gia 03 phần thi, gồm:

 - Phần thi giới thiệu: Đội thi giới thiệu về các thành viên; đặc thù và tình hình công tác hòa giải ở cơ sở của địa phương bằng các hình thức phù hợp (kể chuyện, thơ, ca, hò, vè...).

- Phần thi lý thuyết: Đội thi trả lời các câu hỏi trắc nghiệm và đưa ra phương án hòa giải 01 tình huống mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật do Ban Tổ chức Hội thi đặt ra.

- Phần thi tiểu phẩm: Đội thi dàn dựng và trình diễn tiểu phẩm dưới các hình thức kịch nói, ca kịch hoặc các hình thức nghệ thuật, sân khấu khác phù hợp về một vụ việc thuộc phạm vi hòa giải ở cơ sở đã xảy ra tại địa phương, được tổ hòa giải tiến hành hòa giải thành công và mang lại hiệu ứng tích cực.

Một số nội dung liên quan đến công tác triển khai Hội thi được nêu tại Kế hoạch cụ thể như sau:

- Thành lập Ban Tổ chức, Tổ Thư ký giúp việc Ban Tổ chức Hội thi:  Tháng 6/2023.

- Ban hành Thể lệ Hội thi: Tháng 6/2023.

- Thành lập Ban Giám khảo, Tổ Thư ký giúp việc Ban Giám khảo: Tháng 8/2023.

- Ban hành Bộ câu hỏi thi lý thuyết, tình huống thi, đáp án thi vòng khu vực: Tháng 7/2023.

- Ban hành Bộ câu hỏi thi lý thuyết, tình huống thi, đáp án thi vòng thi toàn quốc: Tháng 8/2023.

- Tổ chức Vòng thi khu vực: Tháng 9/2023.

- Tổ chức Vòng thi toàn quốc: Trong khoảng thời gian từ ngày 15/10/2023 - 09/11/2023.

- Tổng kết Hội thi, khen thưởng các đội thi và thí sinh: Tháng 11-12/2023.