Để phát huy vai trò và khả năng của giới luật gia trong sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh, việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Luật gia đã được chú trọng, đẩy mạnh.
1. Ngày 19/4/1993, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 19-CT/TW về việc lãnh đạo công tác Hội Luật gia Việt Nam.
Theo đó, Ban Bí thư yêu cầu các cấp ủy đảng, các ban cán sự đảng, các đảng cần coi trọng lãnh đạo việc xây dựng và tăng cường hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam. Những nơi đã có Hội thì quan tâm củng cố Hội, tạo điều kiện cho Hội hoạt động, nơi nào chưa có và có điều kiện thì xúc tiến việc thành lập Hội và triển khai hoạt động. Tăng cường sự chỉ đạo về tư tưởng, tổ chức, chính sách đối với Hội Luật gia, thường xuyên phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước cho các hội viên và định kỳ nghe Hội báo cáo và có ý kiến chỉ đạo. Ở cơ sở, hội viên luật gia nên tham gia các tổ chức thanh tra nhân dân, tổ hoà giải… Các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cần tham khảo ý kiến của Hội Luật gia trong việc thành lập và giám sát hoạt động của các đoàn luật sư và các tổ chức tư vấn pháp lý. Ban Nội chính Trung ương giúp Ban Bí thư theo dõi, đôn đốc và kiểm tra việc thi hành chỉ thị này, Ban Đối ngoại Trung ương chỉ đạo, hướng dẫn công tác đối ngoại đối với Hội Luật gia Việt Nam.
2. Ngày 18/08/2000, Bộ Chính trị ban hành Chị thị số 56/CT-TW về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Luật gia Việt Nam.
Thực hiện Chỉ thị số 19/CT-TW, ngày 19-4-1993 của Ban Bí thư (khoá VII), Hội Luật gia Việt Nam đã có nhiều cố gắng, tham gia vào việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân, đổi mới hệ thống pháp luật, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Nhiều luật gia Việt Nam đã gương mẫu trong việc chấp hành pháp luật của Nhà nước; tích cực tham gia vào các hoạt động xây dựng pháp luật, tuyên truyền, giáo dục pháp luật, tư vấn pháp luật hoà giải ở cơ sở và hoạt động phòng, chống tội phạm. Hội Luật gia Việt Nam đã phát triển rộng khắp ở hầu hết các địa phương trong cả nước, không ngừng mở rộng quan hệ hơp tác với các tổ chức và các cá nhân luật gia tiến bộ trong khu vực và trên thế giới, góp phần thực hiện công tác đối ngoại của Đảng và Nhà nước.
Tuy nhiên, chất lượng tổ chức và hiệu quả hoạt động của Hội chưa cao. Nhiều cấp hội còn lúng túng về nội dung sinh hoạt và phương thức hoạt động, chưa phát huy được khả năng và nhiệt tình của luật gia tham gia công tác Hội, chưa làm cho hội viên gắn bó với Hội. Một số tổ chức Hội còn thiếu chú trọng việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong nhân dân; chưa quan tâm đến việc bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn và trau dồi đạo đức nghề nghiệp cho hội viên, đặc biệt là những hội viên hành nghề luật sư, tư vấn pháp luật, công tố, xét xử, điều tra, v.v.. Một số cấp uỷ chính quyền chưa được thực sự quan tâm và tạo điều kiện để củng cố và phát triển tổ chức và hoạt động của Hội.
Bộ Chính trị yêu cầu các cấp uỷ đảng ban cán sự đảng, đảng đoàn lãnh đạo xây dựng và củng cố Hội Luật gia Việt Nam để Hội Luật gia Việt Nam thực sự là một tổ chức nghề nghiệp mang tính chính trị, xã hội sâu sắc của nhữug người hoạt động trong lĩnh vực pháp luật. Vận động đông đảo những người đã và đang làm công tác pháp luật trong các cơ quan nhà nước, các tổ chức kinh tế - xã hội, những người hành nghề luật sư, tư vấn pháp luật tham gia tổ chức Hội. Những tỉnh chưa có tổ chức Hội, Đảng đoàn Trung uơng Hội Luật gia Việt Nam phối hơp với cấp uỷ địa phương vận động thành lập Hội và triển khai hoạt động. Trung ương Hội Luật gia Việt Nam cần có kế hoạch cụ thể vận động luật gia là người Việt Nam định cư ở nước ngoài đóng góp xây dựng quê hương đất nước. Đảng đoàn Hội Luật gia Việt Nam có kế hoạch lãnh đạo việc tổng kết hoạt động của Hội trong thời gian vừa qua, từ đó đề ra phương hướng đổi mới nội dung, phương thức sinh hoạt, cải tiến, nâng cao chất lượng và hiệu quả các hoạt động của Hội. Bảo đảm cho các cấp Hội thực hiện tốt các mặt công tác chủ yếu, như: tham gia xây dựng pháp luật; tuyên truyền phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước cho các hội viên và mọi tầng lớp nhân dân; vận động nhân dân tôn trọng, chấp hành pháp luật; hoà giải các tranh chấp nhỏ ở cơ sở; làm tư vấn pháp luật; phòng, chống tội phạm, góp phần tích cực vào việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tập thể và công dân, v.v.. Chăm lo giáo dục, rèn luyện, nâng cao trình độ chính trị, nghiệp vụ và phẩm chất đạo đức cho hội viên; đồng thời, động viên tinh thần và quan tâm đến lợi ích của hội viên, làm cho hội viên gắn bó với Hội. Để thực hiện chủ trương xã hội hoá một số hoạt động trong lĩnh vực tư pháp và phát huy vai trò của Hội Luật gia trong việc giữ vững kỷ cương pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các thành viên trong xã hội, Hội Luật gia cần tập trung làm tốt công tác tư vấn pháp luật miễn phí cho ngưòi nghèo và các đối tượng chính sách, phấn đấu để Hội trở thành lực lượng nòng cốt trong công tác này. Đồng thời, Hội cần chủ động tham gia cùng Bộ Tư pháp thực hiện việc quản lý hoạt động của luật sư và trọng tài viên. Đảng đoàn Hội Luật gia Việt Nam phối hợp với Ban Cán sự đảng Bộ Ngoại giao, Ban đối ngoại Trung ương tổ chức rút kinh nghiệm về công tác đối ngoại của Hội trong 10 năm đổi mới. Tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác với các tổ chức và cá nhân luật gia tiến bộ trong khu vực và trên thế giới. Tích cực tham gia tuyên truyền giới thiệu đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước ra nước ngoài, tạo môi trường thuận lợi phục vụ công cuộc phát triển kinh tế, xây dựng đất nước, bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Ban Cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo việc thể chế hoá các chủ trương của Bộ Chính trị trong Chỉ thị này và xem xét việc hỗ trợ về kinh phí, cơ sở vật chất để tạo điều kiện thuận lợi cho sự hoạt động và phát triển của Hội Luật gia Việt Nam. Các tỉnh uỷ, thành uỷ các đảng đoàn, các ban cán sự đảng trực thuộc Trung ương có biện pháp tăng cường sự lãnh đạo đối với những nơi có tổ chúc Hội Luật gia. Trước mắt, cần giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi để Hội khắc phục những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức và hoạt động của Hội hiện nay.
3. Ngày 09/4/2001, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 06/2001/CT-TTg về việc thực hiện các biện pháp nhằm đẩy mạnh và nâng cao hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam.
Các Bộ, các cơ quan ngang Bộ, các cơ quan thuộc Chính phủ, Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi cho việc củng cố và phát triển về tổ chức của Hội Luật gia Việt Nam, cụ thể là: Ở những nơi đã thành lập tổ chức Hội Luật gia cần quan tâm và tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức Hội Luật gia củng cố, phát triển hội viên, thực hiện đầy đủ và có hiệu quả các hoạt động của mình theo đúng mục đích, tôn chỉ của Hội. Ở những nơi có đủ điều kiện mà chưa thành lập tổ chức Hội Luật gia, cần hỗ trợ cho việc thành lập tổ chức Hội Luật gia và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động của Hội. Ở những nơi có cán bộ, công chức là luật gia đang công tác, làm việc mà họ chưa phải là Hội viên của Hội Luật gia thì cần quan tâm và tạo điều kiện để họ sớm gia nhập Hội và tích cực tham gia vào các hoạt động của Hội.
Bộ Tư pháp có trách nhiệm: phối hợp với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện các biện pháp nhằm phát huy khả năng của Hội Luật gia trong các hoạt động xây dựng pháp luật, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, giám sát việc thi hành pháp luật, hoà giải các tranh chấp ở cơ sở, làm tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, góp phần phát huy dân chủ ở cơ sở, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tập thể và công dân, tích cực tham gia thực hiện Chương trình quốc gia phòng, chống tội phạm; vận động nhân dân tham gia có hiệu quả cuộc vận động "Sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật". Chủ trì, phối hợp với Trung ương Hội Luật gia Việt Nam và các Bộ, cơ quan hữu quan khẩn trương trình Chính phủ ban hành các Nghị định và soạn thảo Pháp lệnh sau đây: Nghị định ban hành quy chế quản lý luật sư; Nghị định về tư vấn pháp luật, trong đó chú trọng và tăng cường hoạt động tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý miễn phí cho người nghèo và các đối tượng chính sách của Hội Luật gia; dự thảo Pháp lệnh trọng tài và các văn bản hướng dẫn thi hành pháp lệnh để chuẩn bị trình Uỷ ban thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua.
Bộ Ngoại giao phối hợp với Ban Đối ngoại Trung ương Đảng và Trung ương Hội Luật gia Việt Nam tiếp tục mở rộng và nâng cao hiệu quả quan hệ hợp tác với các tổ chức luật gia và luật gia tiến bộ ở các nước trong khu vực và trên thế giới, góp phần thực hiện chính sách đối ngoại của Đảng; tuyên truyền đường lối, chính sách pháp luật của Nhà nước ra nước ngoài góp phần tạo môi trường pháp lý quốc tế thuận lợi phục vụ cho công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế, giữ vững độc lập, chủ quyền và an ninh quốc gia; giúp Hội Luật gia Việt Nam xây dựng kế hoạch cụ thể vận động luật gia là người Việt Nam định cư ở nước ngoài đóng góp xây dựng đất nước.
Ban Tổ chức - Cán bộ Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ vào chức năng, quyền hạn của mình phối hợp với Hội Luật gia có biện pháp cụ thể hỗ trợ Hội Luật gia các cấp về cán bộ chuyên trách, kinh phí, cơ sở vật chất cần thiết khác (trụ sở, phương tiện hoạt động) theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước và các chế độ hiện hành của Nhà nước tương xứng với vị trí, vai trò của Hội trong giai đoạn mới.
4. Ngày 23/5/2012, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Kết luận số 19-KL/TW về tổng kết thực hiện Chỉ thị số 56-CT/TW ngày 18/8/2000 của Bộ Chính trị (khóa VIII) về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Luật gia Việt Nam.
Từ khi có Chỉ thị số 56-CT/TW, ngày 18-8-2000 của Bộ Chính trị, nhận thức của các cấp uỷ, tổ chức đảng về vị trí, vai trò của Hội Luật gia Việt Nam đã được nâng lên rõ rệt và quan tâm hơn trong việc lãnh đạo, chỉ đạo đối với các cấp Hội, tạo điều kiện cho các cấp Hội củng cố, phát triển và triển khai thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao. Hội đã có bước phát triển quan trọng cả về tổ chức, bộ máy và số lượng hội viên; không ngừng đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, bám sát và phục vụ kịp thời việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của các bộ, ngành, địa phương. Các cấp Hội và hội viên đã tham gia tích cực đối với công tác xây dựng pháp luật, cải cách tư pháp, phổ biến, giáo dục pháp luật, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, tư vấn việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, hoà giải ở cơ sở, tuyển chọn thẩm phán, kiểm sát viên và hợp tác quốc tế...; qua đó, đã đóng góp thiết thực vào việc giải quyết nhiều vấn đề xã hội đang đặt ra…
Tuy nhiên, việc thực hiện Chỉ thị 56-CT/TW còn một số hạn chế, thiếu sót. Một số cấp uỷ, tổ chức đảng, nhất là cấp huyện và cấp cơ sở chưa thực sự thấy rõ vị trí, vai trò của Hội, nên thiếu sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện cho việc phát triển, củng cố và định hướng hoạt động của Hội. Số lượng tổ chức thành viên của Hội và hội viên phát triển chưa tương xứng với số lượng những người đã và đang làm công tác pháp luật. Một số cấp Hội ở địa phương còn lúng túng về nội dung và phương thức hoạt động, hoạt động còn mang tính hành chính, hình thức, chất lượng, hiệu quả thấp. Ở một số nơi, việc tham gia của Hội vào công tác tuyển chọn thẩm phán, kiểm sát viên còn ít tác dụng… Những hạn chế, thiếu sót này đã ảnh hưởng không tốt đến kết quả công tác của Hội, cần phải được khắc phục kịp thời.
Kết luận đánh giá, những chủ trương, nhiệm vụ được nêu trong Chỉ thị 56-CT/TW đã được thực tế khẳng định tính đúng đắn, tầm quan trọng và cho đến nay vẫn còn phù hợp. Do đó, trong thời gian tới, để tiếp tục thực hiện Chỉ thị 56-CT/TW, công tác của Hội Luật gia Việt Nam đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của Đảng, Nhà nước đối với hoạt động của Hội Luật gia trong giai đoạn mới, các cấp uỷ, tổ chức đảng của các bộ, ngành, địa phương tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 56-CT/TW; thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra thực hiện những công việc mà Bộ Chính trị đã đề ra trong Chỉ thị; tiếp tục củng cố, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, trách nhiệm của Hội và tầm quan trọng của việc tăng cường sự lãnh đạo của cấp uỷ, tổ chức đảng đối với tổ chức và hoạt động của Hội; đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo đối với Hội, định kỳ nghe báo cáo, chỉ đạo, định hướng, giao nhiệm vụ cho các cấp Hội. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo công tác củng cố và phát triển tổ chức Hội, phấn đấu đến năm 2015, tất cả các cơ quan, tổ chức ở Trung ương và các quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh có đủ điều kiện đều có hội luật gia. Khuyến khích thành lập tổ chức Hội ở cấp xã, phường, thị trấn; lựa chọn những người có đủ năng lực, tâm huyết và trách nhiệm làm cán bộ chủ chốt của các cấp Hội; thành lập tổ chức đảng ở các tổ chức Hội khi có đủ điều kiện theo quy định của Đảng.
Đảng đoàn Hội Luật gia Việt Nam lãnh đạo, chỉ đạo các cấp Hội đổi mới mạnh mẽ hơn nữa nội dung, phương thức hoạt động nhằm bảo đảm đúng tôn chỉ, mục đích của Hội, hướng về cơ sở, tập trung cho cơ sở, thiết thực, nâng cao hiệu quả. Trong đó, cần chú ý : Xây dựng và thực hiện các đề án về xã hội hoá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý của Hội. Tích cực tham gia các hoạt động : cải cách tư pháp, cải cách hành chính, phòng, chống vi phạm, tội phạm, nhất là phòng, chống tham nhũng, xây dựng chính sách, pháp luật theo yêu cầu của Nhà nước. Tích cực tham gia tư vấn pháp luật, hoà giải ở cơ sở, giải quyết các tranh chấp pháp lý ngoài cơ chế nhà nước. Chủ động cùng các cơ quan tư pháp tham gia công tác đào tạo, bồi dưỡng, tuyển chọn một số chức danh tư pháp và hội thẩm nhân dân... góp phần từng bước hoàn thiện tổ chức, hoạt động của các cơ quan tư pháp. Phát huy hơn nữa vai trò của Hội trong việc thực hiện đường lối đối ngoại nhân dân, tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác của Hội với các tổ chức và cá nhân luật gia tiến bộ trong khu vực và trên thế giới; tích cực tham gia vào các hoạt động quốc tế, tuyên truyền, giới thiệu đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước ra nước ngoài; phục vụ công cuộc phát triển kinh tế, xây dựng đất nước; bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Tăng cường sự phối hợp với cấp uỷ, tổ chức đảng các cấp trong lãnh đạo công tác của các cấp Hội. Nghiên cứu xây dựng cơ chế phối hợp giữa Đảng đoàn Hội Luật gia Việt Nam với cấp uỷ, tổ chức đảng của các bộ, ngành và địa phương lãnh đạo, chỉ đạo các cấp Hội theo tinh thần, nội dung của Chỉ thị số 56-CT/TW và Kết luận này. Hướng dẫn các cấp Hội cụ thể hoá điều lệ của Hội, xây dựng quy chế tổ chức và hoạt động phù hợp với tình hình thực tiễn của cơ quan, đơn vị và địa phương. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác Hội.
Ban cán sự đảng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo việc thể chế hoá các chủ trương của Bộ Chính trị đã đề ra trong Chỉ thị 56-CT/TW, chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương xem xét việc cấp kinh phí, cơ sở vật chất, biên chế và tạo điều kiện thuận lợi cho các cấp Hội hoạt động và phát triển theo đúng tính chất, chức năng của Hội, phát huy tốt hơn vai trò của Hội trong phát triển kinh tế, xã hội và hội nhập quốc tế của đất nước.
5. Ngày 24/5/2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 08/CT-TTg về việc thực hiện các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam trong giai đoạn mới
Thực hiện Chỉ thị số 56-CT/TW ngày 18 tháng 8 năm 2000 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Luật gia Việt Nam và Kết luận số 19-KL/TW ngày 23 tháng 5 năm 2012 của Ban Bí thư về tổng kết Chỉ thị số 56-CT/TW của Bộ Chính trị, để tiếp tục phát huy vai trò và khả năng của giới luật gia trong sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi để củng cố và phát triển tổ chức của Hội Luật gia Việt Nam, cụ thể: Tạo điều kiện thuận lợi cho các cấp Hội Luật gia đã được thành lập kiện toàn tổ chức, phát triển hội viên; hỗ trợ việc thành lập tổ chức Hội Luật gia ở những nơi có đủ điều kiện thành lập tổ chức Hội mà chưa thành lập Hội theo đúng tôn chỉ, mục đích của Hội; lựa chọn, bố trí các luật gia có phẩm chất, năng lực, kinh nghiệm, nhiệt tình và có đủ tiêu chuẩn làm cán bộ chuyên trách và kiêm nhiệm công tác Hội. Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ và hội viên; đảm bảo kinh phí để thực hiện nhiệm vụ của Nhà nước giao và hỗ trợ cơ sở vật chất, phương tiện hoạt động để Hội Luật gia phát huy hơn nữa vai trò, vị trí của tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp đặc thù.
Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế tạo điều kiện để Hội Luật gia phát huy tốt hơn nữa vai trò và khả năng của Hội trong các hoạt động sau đây: xây dựng chính sách pháp luật, nghiên cứu khoa học pháp lý; tham gia các hoạt động cải cách tư pháp, cải cách hành chính, phòng, chống tội phạm; tham gia các hoạt động giám sát, phản biện xã hội, giám sát việc thi hành pháp luật, hòa giải ở cơ sở, tư vấn, giải quyết khiếu nại, giải quyết tranh chấp pháp lý ngoài cơ chế nhà nước; nâng cao chất lượng hoạt động tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý phù hợp với tính chất, nhiệm vụ của Hội; xây dựng và thực hiện các chương trình, đề án phổ biến giáo dục pháp luật và trợ giúp pháp lý phù hợp với chủ trương xã hội hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của Đảng và Nhà nước; tham gia công tác đào tạo, bồi dưỡng, tuyển chọn một số chức danh tư pháp, hội thẩm nhân dân và các hoạt động tư pháp khác theo quy định của pháp luật; mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động hợp tác giữa Hội Luật gia Việt Nam với các tổ chức và cá nhân luật gia tiến bộ của các nước trong khu vực và trên thế giới, góp phần thực hiện đường lối đối ngoại nhân dân; vận động luật gia là người Việt Nam định cư ở nước ngoài đoàn kết, góp phần xây dựng đất nước.
Chỉ thị nêu rõ trách nhiệm cụ thể của Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong thực hiện các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam trong giai đoạn mới.
6. Ban Bí thư ban hành Kết luận số 50-TB/TW ngày 17 tháng 7 năm 2018 về sơ kết 5 năm thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Ban Bí thư khoá XI về tổng kết 10 năm thực hiệnChỉ thị số 56-CT/TW của Bộ Chính trị khoá VIII về việc tăng cườngsự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Luật gia Việt Nam
Ban Bí thư kết luận như sau: Việc thực hiện Chỉ thị số 56-CT/TW và Kết luận số 19-KL/TW đã đạt nhiều kết quả tích cực; tạo chuyển biến trong nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, tiếp tục củng cố và nâng cao vị trí, vai trò của Hội Luật gia Việt Nam. Tổ chức và hoạt động của các cấp Hội được tăng cường, bảo đảm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ; góp phần thiết thực vào việc giải quyết nhiều vấn đề Đảng, Nhà nước và nhân dân yêu cầu. Tuy nhiên, việc thực hiện Chỉ thị, Kết luận nêu trên còn có một số hạn chế. Cấp ủy, tổ chức đảng ở một số bộ, ngành và địa phương, nhất là cấp huyện và cấp cơ sở chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc về vị trí, vai trò, tính chất chính trị - xã hội của Hội Luật gia Việt Nam và yêu cầu tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác Hội. Chưa thực sự quan tâm và tạo điều kiện để củng cố, phát triển tổ chức và hoạt động của Hội. Hoạt động của một số cấp Hội chưa thực chất, chất lượng và hiệu quả chưa cao...
Để tiếp tục củng cố tổ chức, nâng cao chất lượng hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam, Ban Bí thư yêu cầu Đảng đoàn Hội Luật gia Việt Nam và cấp ủy, tổ chức đảng các bộ, ngành, đoàn thể, địa phương cần tiếp tục bảo đảm định hướng lãnh đạo đối với tổ chức và hoạt động của Hội; quán triệt sâu sắc, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của các cấp Hội. Thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra việc thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra trong Chỉ thị số 56-CT/TW và Kết luận số 19-KL/TW. Tạo điều kiện để các cấp Hội tham gia sinh hoạt và giao ban định kỳ trong khối nội chính ở địa phương. Các bộ, ngành, đoàn thể Trung ương tăng cường lãnh đạo tổ chức và hoạt động của chi hội luật gia cơ quan. Đảng đoàn Hội Luật gia Việt Nam lãnh đạo các cấp Hội thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích, Điều lệ của Hội; hướng dẫn nội dung, phương pháp công tác, đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động các cấp Hội; chủ động và nhạy bén hơn nữa trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, góp phần tích cực thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng, của đất nước. Các cấp Hội cần quan tâm hơn nữa trong việc tham gia xây dựng chính sách, pháp luật, tuyên truyền và phổ biến, giáo dục pháp luật, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, hòa giải ở cơ sở, tư vấn, giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, giải quyết các tranh chấp pháp lý ngoài cơ chế nhà nước... Tăng cường công tác giám sát, phản biện xã hội; làm tốt công tác đối ngoại nhân dân, góp phần tích cực vào việc vận động, đấu tranh, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; đấu tranh ngăn chặn, phản bác những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng, Cương lĩnh, đường lối của Đảng... Chú trọng xây dựng đội ngũ luật gia có bản lĩnh chính trị, đề cao lương tâm, trách nhiệm nghề nghiệp và nghiệp vụ; chủ động phối hợp với cấp ủy, tổ chức đảng ở các bộ, ngành, đoàn thể, địa phương làm tốt việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác của Hội.
Ban cán sự đảng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương hỗ trợ và tạo điều kiện để Hội Luật gia Việt Nam và các cấp Hội hoạt động hiệu quả; phát huy tốt vai trò Hội Luật gia triển khai sâu rộng, hiệu quả nhiệm vụ xã hội hóa công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, tư vấn, trợ giúp pháp lý, công tác hòa giải ở cơ sở, tham gia công tác cải cách tư pháp, cải cách hành chính...
7. Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 21/CT-TTg ngày 30 tháng 8 năm 2019 về việc tăng cường thực hiện các giải pháp nhằm hỗ trợ, phát huy tốt vai trò của Hội Luật gia Việt Nam trong giai đoạn mới (Chỉ thị này thay thế Chỉ thị số 08-CT/TTg ngày 24 tháng 5 năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội Luật gia Việt Nam trong giai đoạn mới)
Thực hiện Chỉ thị số 56-CT/TW ngày 18 tháng 8 năm 2000 của Bộ Chính trị (khóa VIII) về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Luật gia Việt Nam, Kết luận số 19-KL/TW ngày 23 tháng 5 năm 2012 của Ban Bí thư khóa XI về tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 56-CT/TW và Thông báo Kết luận số 50-TB/TW ngày 17 tháng 7 năm 2018 của Ban Bí thư về sơ kết 5 năm thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Ban Bí thư, để tiếp tục phát huy vai trò và khả năng của giới luật gia trong sự nghiệp xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị các bộ, cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đẩy mạnh việc phổ biến, quán triệt nội dung Chỉ thị số 56-CT/TW ngày 18 tháng 8 năm 2000 của Bộ Chính trị (khóa VIII) về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Luật gia Việt Nam, Kết luận số 19-KL/TW ngày 23 tháng 5 năm 2012 của Ban Bí thư khóa XI về tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 56-CT/TW và Thông báo Kết luận số 50-TB/TW để nắm vững những quan điểm chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư nhằm hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho các cấp Hội Luật gia củng cố, kiện toàn tổ chức và phát triển hội viên; lựa chọn, bố trí các luật gia có phẩm chất, năng lực, kinh nghiệm, nhiệt tình và có đủ tiêu chuẩn để bố trí làm cán bộ chuyên trách và kiêm nhiệm công tác Hội; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nâng cao bản lĩnh chính trị, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ và hội viên. Phát huy vai trò của Hội Luật gia Việt Nam trong công tác xây dựng, thẩm định, góp ý kiến về xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, nghiên cứu khoa học pháp lý, phổ biến, giáo dục pháp luật, tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý, hòa giải cơ sở và các thiết chế hòa giải khác, tư vấn, giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, giải quyết tranh chấp pháp lý theo quy định pháp luật; tham gia phòng chống tội phạm; tham gia các hoạt động giám sát, phản biện xã hội; tham gia công tác đào tạo, bồi dưỡng, tuyển chọn, giới thiệu một số chức danh tư pháp, hội thẩm nhân dân, hòa giải viên và các công tác tư pháp khác theo quy định của pháp luật… Đảm bảo, sử dụng kinh phí chi hoạt động thường xuyên hàng năm để thực hiện nhiệm vụ được giao trong Chỉ thị này theo quy định pháp luật về phân cấp ngân sách nhà nước.
Bộ Tư pháp chỉ đạo thực hiện các giải pháp sau đây: Tăng cường sự phối hợp, tham gia của Hội Luật gia Việt Nam trong các hoạt động tham gia xây dựng, góp ý, thẩm định dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, tư vấn, phản biện chính sách, pháp luật do các bộ, cơ quan ngang bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chủ trì, soạn thảo; mời đại diện Hội Luật gia Việt Nam tham gia Ban soạn thảo, Tổ biên tập, Hội đồng thẩm định dự thảo các văn bản quy phạm pháp luật có nội dung liên quan; tổ chức các hội thảo, tọa đàm trao đổi, thảo luận về các giải pháp xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật... Củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực, khai thác và sử dụng có hiệu quả đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, hòa giải viên là hội viên Hội Luật gia các cấp tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở; tạo điều kiện để Hội Luật gia Việt Nam tham gia vào công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở, tập trung vào các nhiệm vụ phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường; biên soạn tài liệu pháp luật; phổ biến, giáo dục trên phương tiện thông tin đại chúng; tư vấn pháp luật miễn phí cho người nghèo và các đối tượng chính sách; tham gia công tác hòa giải ở cơ sở...; xây dựng, thực hiện các chương trình, Đề án về phổ biến, giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở... Nâng cao năng lực của đội ngũ tư vấn viên pháp luật, chú trọng kỹ năng tư vấn pháp luật chuyên sâu cho cán bộ của các Trung tâm tư vấn pháp luật trực thuộc Hội Luật gia các cấp; triển khai ký hợp đồng thực hiện trợ giúp pháp lý hoặc cấp Giấy đăng ký tham gia trợ giúp pháp lý cho Trung tâm tư vấn pháp luật trực thuộc Hội Luật gia Việt Nam đủ điều kiện theo quy định; liên kết hoạt động tư vấn pháp luật tại các Trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Hội Luật gia các tỉnh, thành phố với các Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước và tổ chức tham gia trợ giúp pháp lý trong triển khai các hoạt động tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý cho từng đối tượng cụ thể. Tăng cường sự phối hợp, tham gia của Hội Luật gia Việt Nam vào góp ý xây dựng các chương trình, dự án đề án về lĩnh vực tư pháp và pháp luật. Tạo điều kiện, phối hợp, hỗ trợ Hội Luật gia Việt Nam tham gia công tác giám sát, theo dõi việc thi hành pháp luật; giải quyết các tranh chấp pháp lý theo quy định của pháp luật.
Bộ Nội vụ phát huy vai trò của Hội Luật gia Việt Nam trong việc nghiên cứu, góp ý các đề án về cải cách thủ tục hành chính, chủ động tham gia kiểm tra, rà soát các thủ tục hành chính theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền, đề xuất các sáng kiến cải cách về cơ chế, chính sách, thủ tục hành chính liên quan đến sản xuất, kinh doanh và đời sống của nhân dân, đánh giá việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính tại các bộ, ngành, địa phương.
Thanh tra Chính phủ đề xuất và thực hiện các biện pháp để phát huy vị trí, vai trò của các cấp Hội Luật gia trong việc tham gia vào các hoạt động tiếp công dân, tư vấn giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật.
Bộ Ngoại giao thực hiện các giải pháp và tạo điều kiện để Hội Luật gia Việt Nam nâng cao năng lực thực hiện công tác đối ngoại Nhân dân; tăng cường vai trò của Hội Luật gia Việt Nam trong Hiệp hội luật gia các nước ASEAN (ALA), Hội Luật gia dân chủ quốc tế (IADL), Hiệp hội luật gia Châu Á - Thái Bình Dương (COLAP) và các tổ chức luật gia dân chủ, tiến bộ trên thế giới; tăng cường các hoạt động nghiên cứu, giao lưu, trao đổi kinh nghiệm và học thuật trong lĩnh vực pháp luật, góp phần bảo vệ chủ quyền và an ninh quốc gia, nâng cao vị thế của Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế; tạo điều kiện cho Hội Luật gia Việt Nam tham gia vận động và thực hiện các chương trình, dự án hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tư pháp và pháp luật thuộc phạm vi quản lý của Bộ Ngoại giao.
8. Hội Luật gia Việt Nam ban hành Chương trình hành động thực hiện Thông báo kết luận số 50-TB/TW, ngày 7/7/2018 của Ban Bí thư TW Đảng Ngày 25/10/2019 Hội Luật gia Việt Nam đã ban hành Chương trình số 350/CTr-HLGVN về Chương trình hành động thực hiện Thông báo kết luận số 50-TB/TW, ngày 7/7/2018 của Ban Bí thư TW Đảng về sơ kết 5 năm thực hiện Kết luận số 19-KL/TW, ngày 23-5-2012 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI) về tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 56-CT/TW, ngày 18/8/2000 của Bộ Chính trị (khóa VIII) về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác của Hội Luật gia Việt Nam và Chỉ thị số 21/CT-TTG ngày 30/8/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường các giải pháp nhằm hỗ trợ, phát huy tốt vai trò của Hội Luật gia Việt Nam trong giai đoạn mới.
Chương trình nhằm mục đích xác định đầy đủ, phân công trách nhiệm và tổ chức thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã được đề ra trong Thông báo kết luận số 50-TB/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng và Chỉ thị số 21/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, góp phần tạo sự chuyển biến rõ nét và thống nhất trong nhận thức về vị trí, vai trò, trách nhiệm của các cấp Hội và hội viên; củng cố và phát triển tổ chức Hội phù hợp với điều kiện thực tế và sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước; đưa hoạt động của các cấp Hội vào nề nếp, thực chất, chất lượng và hiệu quả, góp phần thiết thực vào việc thực hiện những vấn đề mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân yêu cầu.
Các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu, gồm:
- Các cấp Hội và hội viên tiếp tục quán triệt sâu sắc Chỉ thị 56-CT/TW, Kết luận số 19-KL/TW, Thông báo kết luận số 50-TB/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng, Chỉ thị số 21/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản, ý kiến chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước về công tác Hội, qua đó củng cố, nâng cao nhận thức của các cấp Hội và hội viên về vị trí, vai trò, trách nhiệm của Hội.
- Củng cố, đẩy mạnh hoạt động của các cấp Hội hiện có, tiếp tục phát triển tổ chức Hội ở những nơi có đủ điều kiện; nâng cao chất lượng hội viên.
- Nâng cao chất lượng công tác xây dựng, thẩm định, góp ý kiến về xây dựng văn bản quy phạm pháp luật.
- Tăng cường hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.
- Tiếp tục mở rộng và nâng cao chất lượng công tác tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý, hòa giải cơ sở, giám sát việc giải quyết khiếu nại.
- Tích cực tham gia cải cách tư pháp, cải cách hành chính, phòng, chống vi phạm pháp luật, tội phạm, nhất là phòng chống tham nhũng; tham gia giải quyết các tranh chấp pháp lý theo quy định pháp luật; tham gia đào tạo, bồi dưỡng, tuyển chọn, giới thiệu một số chức danh tư pháp, hội thẩm nhân dân, hòa giải viên và các công tác tư pháp khác theo quy định của pháp luật.
- Tiếp tục phát huy vai trò của Hội trong công tác đối ngoại nhân dân, tiếp tục mở rộng quan hệ hợp tác với các tổ chức và cá nhân luật gia tiến bộ trong khu vực và trên thế giới
- Các cấp Hội chủ động và nhạy bén hơn nữa trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, góp phần thực hiện nhiệm vụ chính trị của Đảng, của đất nước; chủ động, tích cực tham gia vào việc vận động, đấu tranh, bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc; tham gia đấu tranh ngăn chặn, phản bác những luận điệu sai trái của các thế lực thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng, Cương lĩnh, đường lối của Đảng…
- Đổi mới công tác quản lý chỉ đạo, điều hành, lề lối làm việc; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động của các cấp Hội.