Ngày 29/11/2012 Chính phủ ban hành Nghị định số 102/2012/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của Kiểm ngư. Nghị định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 25 tháng 01 năm 2013.
Kiểm ngư là lực lượng chuyên trách của Nhà nước thuộc Tổng cục Thủy sản trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, thực hiện chức năng tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, phát hiện, xử lý vi phạm pháp luật và thanh tra chuyên ngành thủy sản trên các vùng biển Việt Nam.
Nghị định quy định Kiểm ngư viên là công chức được bổ nhiệm vào ngạch Kiểm ngư viên để thực hiện nhiệm vụ kiểm ngư. Cơ quan Kiểm ngư được trang bị Tàu Kiểm ngư là tàu công vụ để phục vụ nhiệm vụ; hỗ trợ ngư dân; bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán của quốc gia trên các vùng biển và các nhiệm vụ khác của Kiểm ngư.