Thứ nhất, có đủ 2 điều kiện:
- Tỷ lệ hộ nghèo và hộ cận nghèo từ 55% trở lên; trong đó tỷ lệ hộ nghèo phải từ 25% trở lên.
- Có ít nhất 2 trong 3 yếu tố: Trên 80% lao động chưa qua đào tạo nghề. Trên 50% số hộ không có nhà tiêu hợp vệ sinh. Trên 30% số hộ thiếu nước sinh hoạt hợp vệ sinh.
Thứ hai, có ít nhất 2 trong 3 điều kiện:
- Trên 20% số hộ thiếu đất sản xuất.
- Trên 50% diện tích đất canh tác có nhu cầu tưới tiêu, nhưng chưa được tưới tiêu.
- Có 1 trong 2 yếu tố: Chưa có cán bộ khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư thôn, bản. Dưới 10% số hộ làm nghề phi nông nghiệp.
Thứ ba, có đủ 2 điều kiện sau:
- Chưa có đường giao thông từ thôn đến trung tâm xã được cứng hóa theo tiêu chí nông thôn mới.
- Có ít nhất 1 trong 3 yếu tố: Chưa đủ phòng học cho các lớp mẫu giáo theo quy định. Trên 30% số hộ chưa có điện sinh hoạt. Chưa có nhà sinh hoạt cộng đồng đạt chuẩn.
Về xã thuộc vùng dân tộc và miền núi được xác định theo 3 khu vực: Xã khu vực III là xã có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn nhất; xã khu vực II là xã có điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn nhưng đã tạm thời ổn định; xã khu vực I là các xã còn lại.
- Tiêu chí xã khu vực III là xã có ít nhất 4 trong 5 tiêu chí:
+ Số thôn đặc biệt khó khăn còn từ 35% trở lên (tiêu chí bắt buộc).
+ Tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo từ 45% trở lên; trong đó tỷ lệ hộ nghèo phải từ 20% trở lên.
+ Có ít nhất 3 trong 5 điều kiện sau: Đường trục xã, liên xã chưa được nhựa hóa, bê tông hóa. Còn có ít nhất một thôn chưa có điện lưới quốc gia. Chưa đủ phòng học cho lớp tiểu học hoặc các lớp học ở thôn theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Trạm y tế xã chưa đạt chuẩn theo quy định của Bộ Y tế. Nhà văn hóa xã chưa đạt chuẩn theo quy định của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch.
+ Có ít nhất 2 trong 3 điều kiện sau: Còn từ 30% số hộ chưa có nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Tỷ lệ lao động chưa qua đào tạo nghề trên 60%. Trên 50% cán bộ chuyên trách, công chức xã chưa đạt chuẩn theo quy định.
+ Có ít nhất 2 trong 3 điều kiện: Còn từ 20% số hộ trở lên thiếu đất sản xuất theo quy định. Chưa có cán bộ khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư xã đạt chuẩn. Dưới 10% số hộ làm nghề phi nông nghiệp.
- Tiêu chí xã khu vực II là xã có ít nhất 4 trong 5 tiêu chí sau:
+ Có dưới 35% số thôn đặc biệt khó khăn (tiêu chí bắt buộc).
+ Tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo từ 20% đến dưới 45%; trong đó tỷ lệ hộ nghèo từ 10% đến dưới 20%.
+ Có ít nhất 2 trong 4 điều kiện sau: Đường trục xã, liên xã đến thôn chưa được nhựa hóa, bê tông hóa. Còn có thôn chưa có điện lưới. Chưa đủ phòng học cho lớp tiểu học hoặc các lớp học ở thôn theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Trạm y tế xã chưa đạt chuẩn theo quy định của Bộ Y tế.
+ Có ít nhất 2 trong 3 điều kiện sau: Có dưới 30% số hộ chưa có nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Tỷ lệ lao động chưa qua đào tạo nghề từ 30% đến dưới 60%. Có từ 30% đến dưới 50% cán bộ chuyên trách, công chức xã chưa đạt chuẩn theo quy định.
+ Có ít nhất 1 trong 2 điều kiện: Còn từ 10% đến dưới 20% số hộ thiếu đất sản xuất theo quy định. Chưa có cán bộ khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư xã đạt chuẩn.
- Tiêu chí xã khu vực I là các xã còn lại thuộc vùng dân tộc và miền núi không phải xã khu vực III và xã khu vực II.