Ở xóm đường KM này ai cũng biết nhà ông Đô và bà Nga. Hai ông bà đã gần 80 tuổi nhưng cả hai đều rất khoẻ mạnh, tri thức và hoạt bát. Hàng ngày ông Đô đều đạp chiếc xe đạp của ông đi đến nhà những người bạn chơi, đi quanh xóm và i chở những từng khúc tre về nhà đan thúng, đan rổ, ông làm luôn chân, luôn tay, không lúc nào ngơi nghỉ. Ông Đô và bà Nga kết hôn với nhau cũng đã gần 60 năm, sinh được 7 người con, 05 trai và 02 gái. Các con của ông bà đều đã lập gia đình, sống trong một mảnh đất. Cứ người con nào lập gia đình, ông bà lại cho một miếng đất trong khuôn viên để xây nhà riêng. Hai ông bà ở với người con trai kế út. Các con cháu ông sống hoà thuận, vui vẻ và luôn yêu thương nhau. Hiện nay, những cháu nội, cháu ngoại của ông bà đều có những công việc thành đạt trong cuộc sống, như bác sĩ, giáo viên, luật sư, công an, dược sĩ,… Hai ông bà luôn luôn tự hào về những đứa cháu nội, cháu ngoại của mình.

Gia đình ông Đô và bà Nga nhiều năm đạt danh hiệu “Gia đình văn hoá”, mọi người trong xóm ai cũng ngưỡng mộ, tôn trọng và quý mến ông bà. Ông bà và con cháu sống trong một khuôn viên, nhưng hàng xóm chưa bao giờ nghe thấy tiếng cãi cọ, hay to tiếng với nhau. Các con, các cháu thương yêu nhau và quan tâm, chăm sóc ông bà rất chu đáo.

Ông Đô có người bạn hàng xóm là ông Năm, thường xuyên qua lại chơi cờ tướng và uống trà, đi thể dục buổi sáng cùng nhau. Như thường lệ, sáng nay, ông Năm đến nhà ông Đô để uống nước trà và chơi cờ tướng. Chơi ba ván cờ tướng thì ông Đô thắng hết cả ba ván, ông Đô vốn có tiếng chơi cờ tướng hay nhất trong xóm này. Chơi xong, hai ông uống chén trà, vừa uống vừa trò chuyện vui vẻ. Ông Năm tâm sự với ông Đô rằng, gia đình ông chưa năm nào đạt được danh hiệu “Gia đình văn hoá”, ông nói với ông Đô, ông rất mong muốn một lần được nhận danh hiệu này. Ông Năm luôn thấy ngưỡng mộ gia đình ông Đô vì nhiều năm liên gia đình ông Đô đạt danh hiệu “Gia đình văn hoá”. Và nhờ ông Đô hướng dẫn, giúp đỡ cho ông, làm thế nào để đạt tiêu chuẩn và được công nhận danh hiệu này, như gia đình ông Đô vậy.

Ông Đô vốn cũng là một người có tài, là một người có trình độ học vấn cao, tuy đã gần 80 tuổi nhưng ông vẫn rất hiểu biết và có sở thích tự tìm hiểu, nghiên cứu các quy định của pháp luật. Ông Đô nói cho ông Năm hiểu rõ quy định về khung tiêu chuẩn danh hiệu gia đình văn hoá, được quy định tại Nghị định số 86/2023/NĐ-CP ngày 07 tháng 12 năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ quy định về khung tiêu chuẩn và trình tự, thủ tục, hồ sơ xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hoá”, “thôn, Tổ dân phố văn hoá”, “xã, phường, thị trấn tiêu biểu” (Nghị định số 86/2023/NĐ-CP).

Đối với khung tiêu chuẩn “Gia đình văn hoá”, được quy định tại phụ lục ban hành kèm theo Nghị định số 86/2023/NĐ-CP, gồm có 3 tiêu chuẩn: tiêu chuẩn thứ nhất là đời sống kinh tế ổn định và phát triển; thứ hai là tích cực tham gia các phong trào thi đua lao động, sản xuất, học tập, bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội của địa phương; thứ ba là gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh; thường xuyên gắn bó, đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ trong cộng đồng.

Tiêu chuẩn đời sống kinh tế ổn định và phát triển, gồm có 04 khung tiêu chuẩn: Một là các thành viên trong gia đình chấp hành tốt chủ trương của Đảng và quy định của pháp luật; hai là, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội theo quy định; ba là, bảo đảm thực hiện an ninh trật tự, phòng cháy, chữa cháy; bốn là, bảo đảm các quy định về độ ồn, không làm ảnh hưởng đến cộng đồng theo quy định của pháp luật về môi trường.

Tiêu chuẩn tích cực tham gia các phong trào thi đua lao động, sản xuất, học tập, bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội của địa phương, gồm có 06 khung tiêu chuẩn: Một là, tham gia các hoạt động nhằm bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, cảnh quan thiên nhiên và môi trường của địa phương; hai là, tham gia các phong trào từ thiện, nhân đạo; đền ơn đáp nghĩa; khuyến học khuyến tài và xây dựng gia đình học tập; ba là, tham gia sinh hoạt cộng đồng ở nơi cư trú; bốn là, tích cực tham gia các phong trào phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội do địa phương tổ chức; năm là,người trong độ tuổi có khả năng lao động tích cực làm việc và có thu nhập chính đáng; sáu là, trẻ em trong độ tuổi đi học được đến trường.

Tiêu chuẩn gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh; thường xuyên gắn bó, đoàn kết, tương trợ, giúp đỡ trong cộng đồnggồm có 05 khung tiêu chuẩn: Một là, thực hiện tốt Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình; hai là, thực hiện tốt chính sách dân số, hôn nhân và gia đình; ba là, thực hiện tốt các mục tiêu về bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực gia đình/bạo lực trên cơ sở giới; bốn là, hộ gia đình có nhà tiêu, nhà tắm, thiết bị chứa nước/các loại hình tương tự hợp vệ sinh; năm là, tương trợ, giúp đỡ mọi người trong cộng đồng khi khó khăn, hoạn nạn.

Ông Đô, hướng dẫn, giải thích cho ông Năm thực hiện đảm bảo khung tiêu chuẩn ông vừa nói trên. Ngoài ra, ông Đô giải thích thêm quy định về các thành viên trong gia đình vi phạm một trong các trường hợp thì không xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, gồm: Bị truy cứu trách nhiệm hình sự; không hoàn thành nghĩa vụ quân sự và nghĩa vụ nộp thuế; bị xử phạt vi phạm hành chính về: Hành vi tảo hôn, tổ chức tảo hôn; vi phạm quy định về kết hôn, ly hôn và vi phạm chế độ hôn nhân một vợ, một chồng; bị xử phạt vi phạm hành chính về: Vi phạm quy định về trật tự công cộng; hành vi đánh bạc trái phép; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ và phòng, chống bạo lực gia đình. Như vậy, chỉ cần thành viên trong gia đình vi phạm một trong các trường hợp như trên là sẽ không được xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”.

Ông Đô hướng dẫn, giải thích các loại hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, gồm: Văn bản đề nghị xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”; bảng quả lấy ý kiến người dân; tổng hợp danh sách hộ gia đình đạt tiêu chuẩn và kết quả lấy ý kiến người dân; biên bản họp bình xét danh hiệu “Gia đình văn hóa”.

Đối với quy định về trình tự, thủ tục xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”, Trưởng thôn, Tổ trưởng tổ dân phố tổ chức thực hiện theo trình tự như sau:

“Chủ trì, phối hợp với Trưởng ban Ban Công tác Mặt trận, các tổ chức đoàn thể cùng cấp tổ chức họp, đánh giá mức độ đạt các tiêu chuẩn của từng hộ gia đình trong phạm vi quản lý.

Tổng hợp danh sách các hộ gia đình đủ điều kiện đề nghị xét tặng và thông báo công khai trên bảng tin công cộng hoặc các hình thức khác (nếu có) để lấy ý kiến người dân trong thời hạn 10 ngày.

Hết thời hạn lấy ý kiến, lập hồ sơ theo quy định tại khoản 1 Điều 7 Nghị định số 86/2023/NĐ-CP, trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định.

Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã quyết định tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”.

Ông Đô còn nói thêm cho Ông Năm về quy định thời gian xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hoá”  được thực hiện hằng năm và hoàn thành việc bình xét trước ngày 25 tháng 11; Công bố kết quả xét tặng các danh hiệu: Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có quyết định tặng danh hiệu, cơ quan ban hành quyết định công bố công khai trên bảng tin hoặc trang thông tin điện tử của cơ quan, đơn vị và các hình thức khác theo quy định về danh sách gia đình được tặng danh hiệu thi đua.

Ông Năm cảm ơn ông Đô đã hướng dẫn, giải thích cho ông rõ các quy định của pháp  luật về nội dung này. Ông đã hiểu rõ và quyết tâm cuối năm nay sẽ được đạt danh hiệu ‘Gia đình văn hoá” để vợ và con, cháu ông vui và hãnh diện./.